Effectieve instructie op maat

In dit onderzoek hebben vier scholen samengewerkt: De Antonius (De Vecht), de St. Martinus (Bussloo), De Bundel (Apeldoorn) en daltonschool De Sleutel (Schalkhaar). Op alle deelnemende scholen worden in de praktijk knelpunten ervaren om geheel volgens de fasen van het IGDI-model de rekenlessen te verzorgen in de combinatiegroepen op deze scholen. Dit is de aanleiding geweest om het onderzoek te richten op het vormgeven van effectieve instructie volgens het IGDI-model tijdens de rekenlessen in een combinatiegroep.

Met dit onderzoek willen de vier onderzoeksscholen onderzoeken:

In welke mate zijn aanpassingen binnen het IGDI-model mogelijk om de effectiviteit van instructie in combinatiegroepen tijdens de rekenlessen te bevorderen?

Het onderzoek bestaat uit een vooronderzoek en een praktijkonderzoek.

Vooronderzoek: Door middel van literatuuronderzoek is bekeken wat er wordt verstaan onder effectieve instructie volgens het IGDI-model in combinatiegroepen. Verder zijn er in het vooronderzoek via vragenlijsten knelpunten die leerkrachten ervaren wanneer ze volgens de fasen van het IGDI-model rekenles geven in een combinatiegroep geïnventariseerd.

Knelpunten die door de leerkrachten ervaren worden zijn: ‘tijd’, ‘tijd en organisatie’ en ‘onvoldoende kennis van het IGDI-model’.

Uit het vooronderzoek is verder gebleken dat diverse oriëntaties (organisatorische, didactische, onderwijskundige en ICT) oplossingen kunnen bieden wanneer er tijdens het lesgeven via het IGDI-model in een combinatiegroep knelpunten ervaren worden door de leerkracht.

Praktijkonderzoek:  De onderzoeksscholen hebben vanuit één van de bovenstaande oriëntaties, die het beste paste bij de school,  een interventieplan gemaakt en uitgevoerd op hun eigen school.

Door middel van een vragenlijst en een interview is onderzocht wat de opbrengsten zijn geweest van de interventieperiode en onderzocht is in hoeverre de uitgezette interventies een bijdrage hebben geleverd aan het oplossen van de knelpunten.

Opbrengsten: Uit ons onderzoek zijn onderstaande aanpassingen en interventies binnen instructie in combinatiegroepen effectief gebleken:

  • Scholen die zich ontwikkelen van methodevolgend via leerlijnvolgend naar kindvolgend onderwijs ervaren meer ruimte om instructie effectief te laten zijn;
  • Niet de oriëntatie die de school kiest is doorslaggevend, maar het vakmanschap van de leerkracht. Daarbij gaat het enerzijds om het vermogen van leerkrachten om kennis van kinderen te koppelen aan kennis van leerlijnen en anderzijds om die kennis toe te passen in de voorbereiding, tijdens de les en in de (zelf)reflectie na de les;
  • Eén lesdoel centraal in plaats van meerdere lesdoelen;
  • De fasering van het IGDI-model verspreid op de dag inroosteren. Bijvoorbeeld de fase van reflectie en terugblik voor de verschillende leerstofjaarklassen samen pakken;
  • Het verbinden van leerlijnen van de verschillende leerstofjaarklassen.

In de fase van inoefening en zelfstandige verwerking kan ICT een belangrijke steun zijn en de rol van de leerkracht voor een belangrijk deel zelf overnemen.